W czwartek, 26 października br., on-line odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Ethics by Design: responsible development of technology in the ESG ecosystem”. Motywem przewodnim konferencji  było uwzględnienie etycznych aspektów w procesie projektowania oraz wdrażania i wykorzystywania inteligentnych technologii leżących u podstaw europejskiego podejścia do zrównoważonego rozwoju i innowacji cyfrowych.

Wystąpienia w eksperckiej sesji otwierającej wygłosili: prof. dr hab. Paweł Łuków – dziekan Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr hab. Karol Dobrzeniecki – zastępca dyrektora ds. badawczych w Łukasiewicz – ORGMASZ; dr Ineke Malsch – dyrektor Malsch TechnoValuation; prof. dr Piera Di Martino z Wydziału Technologii Farmaceutycznej i Kosmetologii Uniwersytetu Chieti i Pescara oraz Maciej Chojnowski – dyrektor Centrum Etyki Technologii Instytutu Humanites.

– Współczesne wyzwania dotyczące etycznego rozwoju technologii w ekosystemie ESG zmuszają nas do refleksji nad koncepcją „Ethics by Design”. Jest to podejście, które od początku przewiduje włączenie wartości etycznych w proces projektowania technologii. Odpowiedzialny rozwój technologii w kontekście ESG wymaga stosowania nie tylko najnowszych osiągnięć technicznych, ale także głębokiego zrozumienia społecznych i środowiskowych konsekwencji naszych działań. Krytyczna analiza i interdyscyplinarne podejście do tego obszaru mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia trwałego postępu. Etyczne projektowanie technologii w ekosystemie ESG wymaga pełnej harmonizacji z wartościami społecznymi, ochroną środowiska i skutecznym zarządzaniem przedsiębiorstwem, aby zapewnić zgodność z najwyższymi standardami etycznymi i zrównoważonym rozwojem (…) – powiedział prof. Paweł Łuków.

Do udziału w konferencji zgłosiło się prawie 100 uczestników, a swoje abstrakty przesłało 20 młodych naukowców. Ich prace zostaną opublikowane w materiałach pokonferencyjnych, a całą konferencję można obejrzeć na naszym kanale YouTube.

– Neutralność technologiczna zasadniczo oznacza, że osoby i organizacje mają swobodę wyboru technologii, która najlepiej odpowiada ich potrzebom i celom. Chodzi o umożliwienie rozwoju, pozyskiwania, wykorzystywania i komercjalizacji technologii bez uzależniania się od konkretnych informacji lub danych (…). Neutralność technologiczna to nie tylko idea. To podstawowa zasada, która wspiera naszą zdolność do wyboru i korzystania z technologii oraz usług, które nam odpowiadają. Zachęca również do innowacyjności i konkurencji. Zasada ta pozostawiła już swój ślad w prawodawstwie europejskim i stanowi drogowskaz w naszym zaangażowaniu w utrzymanie otwartego, nieograniczonego i innowacyjnego środowiska cyfrowego dla wszystkich – podkreślił prof. dr hab. Karol Dobrzeniecki w referacie pt. „Koncepcja neutralności technologicznej w prawodawstwie”.

Organizatorem wydarzenia był Łukasiewicz – ORGMASZ a partnerami: Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i Centrum Etyki Technologii Instytutu Humanites, partnerem medialnym było Forum Akademickie.

– Wymóg zapewnienia dobrostanu, obecny zarówno w unijnych wytycznych dotyczących godnej zaufania sztucznej inteligencji, jak i w ONZ-owskich celach zrównoważonego rozwoju, musi być zawsze postrzegany wielowymiarowo, ponieważ wszelkie próby jego uchwycenia i pomiaru są jedynie przybliżeniami. Kompetencje etyczne będą więc kluczowe dla sensownej operacjonalizacji wymogu dobrostanu tak w obszarze AI, jak i w szerszym kontekście ESG – powiedział dyrektor programowy CET Maciej Chojnowski.

Bieżące wydarzenie to druga już edycja międzynarodowej konferencji naukowej z cyklu Ethics by Design. W ramach poszczególnych sesji poruszano m.in. tematykę etyki zrównoważonego rozwoju w kontekście wyzwań techologiczno–społecznych, etyki w zakresie projektowania technologicznego w wyspecjalizowanych sektorach, w tym nanomedycynie, przetwarzaniu danych, projektowaniu sztucznej inteligencji, etc.

– Istnieje wspólny wątek w badaniach w każdej dziedzinie i jest to wpływ, jaki nasze działania mają na naszych kolegów, na naszych sąsiadów, na społeczeństwo, na środowisko, na gospodarkę (…). Kluczowe jest nawiązanie dialogu między zainteresowanymi stronami i społeczeństwem na temat bezpiecznego projektowania nanomateriałów, w celu rozwiązania konfliktów, zwiększenia zaufania do instytucji i informowania ludzi (…). Ważne jest również, aby Unia Europejska starała się regulować kwestie dotyczące produktów wpływających na codzienne życie konsumentów (…) – zaznaczyła prof. Piera Di Martino.

– Bezpieczeństwo danych nanotechnicznych to specyficzny fragment dyskusji o otwartych danych. Ważne jest, aby nie skupiać się wyłącznie na wadach i zaletach udostępniania danych nanotechnicznych. Należy również uwzględnić kontekst, włączając poszerzone zrozumienie dostępnego sprzętu laboratoryjnego i źródeł badawczych dostępnych dla badaczy. Istotne jest także zaangażowanie się w dialog z naukowcami, także pochodzącymi z krajów o niższych i średnich dochodach, aby faktycznie poznać ich opinie i pomóc im poprawić swoje szanse na konkurencję lub wkład w rozwój naukowy w tej dziedzinie (…) – w referacie pt. „Ocena skutków etycznych (nie) udostępniania danych dotyczących nanobezpieczeństwa” podkreśliła dr Ineke Malsch.

Łukasiewicz – ORGMASZ, zajmuje się oceną technologii. Celem jest dostarczanie eksperckiej wiedzy na temat skutków wprowadzania nowych technologii, aby wspomagać procesy decyzyjne administracji publicznej, biznesu i obywateli. Zapewnia wsparcie przygotowania i realizacji projektów badawczo-rozwojowych służących zielonej transformacji i osiągnięciu celów ESG. Łukasiewicz – ORGMASZ jest częścią Sieci Badawczej Łukasiewicz – jednej z największych sieci badawczych w Europie. Łukasiewicz składa się z 22 instytutów zatrudniających w sumie 4500 naukowców i inżynierów, którzy tworzą innowacyjne rozwiązania, pozwalające uzyskać przewagę w biznesie.