Izabela Blimel: Panie Dyrektorze, proszę powiedzieć, jak doszło do powstania jednostki Sieć Badawcza Łukasiewicz – ITECH Instytutu Innowacji i Technologii?

Dr hab. Leszek Kwieciński, Dyrektor Instytutu: Instytut, będący częścią Sieci Badawczej Łukasiewicz, ma swoją historię sięgającą 1953 roku, kiedy funkcjonował jako Instytut Organizacji Przemysłu Maszynowego. Jednak kluczowy moment dla jego obecnego funkcjonowania nastąpił w 2019 roku, gdy powstała Sieć Badawcza Łukasiewicz, skupiająca liczne instytuty badawcze. Kolejny przełom miał miejsce w styczniu 2024 roku, gdy Instytut zmienił swoją nazwę na Łukasiewicz – ITECH Instytut Innowacji i Technologii, otwierając nowy rozdział w swojej działalności.

I.B.: Jakie są główne cele w działalności Instytutu?

L.K.: Główne cele Instytutu koncentrują się wokół dwóch kluczowych obszarów: wzmacnianie bezpieczeństwa – zarówno technologicznego, jak i w ujęciu międzynarodowym, krajowym oraz lokalnym, a także poprawa jakości życia i środowiska – poprzez wdrażanie innowacji społecznych, organizacyjnych oraz technologicznych.

Warto podkreślić, iż Instytut realizuje swoje cele, współpracując z krajowymi i zagranicznymi jednostkami naukowymi, firmami oraz instytucjami publicznymi.

Cele wynikające z powyższych obszarów działalności Instytutu realizujemy w trzech kluczowych wymiarach:

Tworzenie polityk publicznych opartych na dowodach (evidence-based policy). Instytut współpracuje z administracją publiczną, w tym ministerstwami, wspierając proces tworzenia przepisów prawa i polityk publicznych w oparciu o wyniki badań naukowych.

Wzmacnianie kapitału społecznego – działania w tym zakresie obejmują budowanie społecznej akceptacji dla badań naukowych oraz technologii. Ważnym elementem jest organizowanie akcji edukacyjnych skierowanych do różnych grup społecznych, w tym do uczniów szkół podstawowych i średnich. Przykładowe inicjatywy obejmują edukację w obszarze polityki wodorowej czy energetyki jądrowej.

Instytut działa na rzecz wdrażania innowacji, współpracując z krajowymi i międzynarodowymi ośrodkami badawczymi oraz przedsiębiorstwami, aby rozwijać nowe technologie i rozwiązania wspierające zrównoważony rozwój. 

Podsumowując, Instytut działa w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, realizując ambitne cele z zakresu innowacji technologicznych, procesowych i organizacyjnych. Jego misją jest wzmacnianie bezpieczeństwa technologicznego oraz poprawa jakości życia, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy między nauką, biznesem i społeczeństwem.

I.B.: Jakie są kluczowe obszary działań Instytutu? 

L. K.: Tych obszarów jest wiele, między innymi, Instytut angażuje się w budowanie społecznej świadomości na temat skutków rozwoju technologii, co obejmuje:

– kampanie społeczne i edukacyjne mające na celu uświadamianie konieczności rozwijania kompetencji cyfrowych, umiejętności współpracy w grupie oraz rozumienia zmian technologicznych;

 – przedstawianie skomplikowanych zagadnień technologicznych w sposób przystępny i angażujący, z naciskiem na rolę wysokich technologii w życiu społecznym;

 – działania związane z etyką badań naukowych i zastosowań technologii, podkreślające potrzebę budowania zaufania między nauką, biznesem i społeczeństwem.

Celem tych działań jest zwiększenie społecznej akceptacji dla nauki oraz promocja potrzeby inwestowania w badania, szczególnie w obszarach kluczowych, takich jak obronność czy zaawansowane technologie.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest wzmacnianie innowacji w przedsiębiorstwach. Instytut aktywnie wspiera firmy w zakresie: 

 – wdrażania innowacji procesowych i organizacyjnych, dostarczania wiedzy eksperckiej w zakresie własności intelektualnej i konkurencyjności technologicznej, szczególnie na poziomie międzynarodowym;

– budowania zdolności przedsiębiorstw do uczestniczenia w globalnych łańcuchach wartości poprzez rozwój technologiczny.

Międzynarodowy wymiar działalności Instytutu ma kluczowe znaczenie, ponieważ większość realizowanych projektów opiera się na programach europejskich, takich jak Horyzont Europa. W tym zakresie Instytut odgrywa znacząca rolę, ponieważ: 

 – koordynuje działania Branżowych Punktów Kontaktowych, które wspierają przedsiębiorstwa w pozyskiwaniu informacji o możliwościach uczestnictwa w programach badawczo-rozwojowych; 

 – łączy przedsiębiorstwa z naukowcami z Europy, tworząc platformy współpracy i wspólnego rozwoju projektów badawczych, a także  realizuje międzynarodowe projekty, które wymagają ścisłej współpracy między instytutami badawczymi, przedsiębiorstwami i innymi partnerami.

Sieć Badawcza Łukasiewicz – ITECH Instytut Innowacji i Technologii aktywnie działa na rzecz budowy innowacyjnego ekosystemu technologicznego w Polsce. Poprzez edukację społeczną, wsparcie przedsiębiorstw oraz działania międzynarodowe, Instytut dąży do wzmacniania pozycji polskich firm i instytucji na arenie europejskiej oraz budowania zaufania do nauki i technologii w społeczeństwie. Jednym z istotnych obszarów naszej działalności są kwestie związane z polityką wodorową, klimatyczną oraz sprawami obronności. Międzynarodowy wymiar tych tematów sprawia, że podejmujemy liczne inicjatywy, aby sprostać wymaganiom współczesnych wyzwań.

I.B.: Instytut jest także organizatorem licznych konferencji, proszę o nich opowiedzieć. 

L. K.: Tak, organizujemy konferencje, które stanowią przestrzeń do wymiany wiedzy i doświadczeń wśród naukowców, przedstawicieli przemysłu i innych interesariuszy. Do naszych największych przedsięwzięć należy konferencja Ethics by Design, która odbywa się zazwyczaj wczesną jesienią każdego roku. Jest to wydarzenie naukowe skierowane przede wszystkim do jednostek badawczych i naukowców, ale także do przedsiębiorców, których aktywnie zachęcamy do udziału.

Konferencja porusza kluczowe zagadnienia związane z:

• etyką w projektowaniu innowacji – omawiamy, jak odpowiedzialnie projektować i wdrażać nowe technologie, uwzględniając aspekty społeczne i środowiskowe;
• Living Labs (żywe laboratoria) – wyjaśniamy, czym są i jak działają laboratoria umożliwiające testowanie technologii w warunkach rzeczywistych. Tego rodzaju podejście pozwala na ocenę technologii w kontekście ich wpływu na społeczeństwo, co jest szczególnie istotne w przypadku rozwiązań, takich jak małe reaktory jądrowe (SMR), czy technologie związane ze zrównoważonym rozwojem;
• społeczną akceptacją technologii – analizujemy, co jest konieczne, aby społeczeństwo zaakceptowało nowe rozwiązania technologiczne, np. lokalizację małych reaktorów jądrowych na swoim terenie. Dyskusje te obejmują warunki, które muszą zostać spełnione, by technologie były postrzegane jako bezpieczne i korzystne.

Konferencja podejmuje również tematy związane z odpowiedzialnym projektowaniem badań, zwłaszcza w kontekście współpracy z firmami farmaceutycznymi i innymi podmiotami prywatnymi. Kluczowe pytania, które omawiamy, dotyczą tego, jak prowadzić badania w sposób:

Wiarygodny – tak, aby ich rezultaty rzeczywiście odzwierciedlały problem, który badamy.

Etyczny – unikając pokus związanych z presją biznesową czy polityczną.

W badaniach społecznych i innowacjach społecznych stajemy przed szczególnymi wyzwaniami. W przeciwieństwie do badań technologicznych, które często kończą się konkretnymi wynikami (np. fizycznymi czy chemicznymi), działania na strukturach społecznych wymagają uwzględnienia lokalnych uwarunkowań, takich jak: uwarunkowania historyczne i kulturowe, różnorodność wartości, która różni się w zależności od społeczeństwa, np. Polaków, Niemców czy Francuzów oraz rzetelna komunikacja o innowacjach. Instytut przywiązuje ogromną wagę do rzetelnej komunikacji na temat skutków innowacji technologicznych. Naszym celem nie jest przekonywanie społeczeństwa „na siłę” czy tworzenie propagandy, lecz dostarczanie rzetelnych informacji, które pozwalają ludziom świadomie oceniać wprowadzane zmiany. W tym kontekście podejmujemy również działania związane z przeciwdziałaniem dezinformacji, co ma kluczowe znaczenie w erze cyfrowej. Chcemy, aby społeczeństwo było świadome zarówno korzyści, jak i potencjalnych zagrożeń wynikających z wprowadzania nowych technologii.

Nasze działania koncentrują się na budowaniu zaufania do nauki i innowacji poprzez rzetelne badania, odpowiedzialną komunikację oraz promowanie społecznej akceptacji dla nowych technologii. Konferencje, takie jak Ethics by Design, są dla nas okazją do pokazania, jak łączyć naukę z praktyką, tworząc rozwiązania, które przynoszą korzyści społeczeństwu.

Kolejną ważną inicjatywą naszego Instytutu jest konferencja Horizon4Poland, organizowana przez Branżowe Punkty Kontaktowe. Wydarzenie to gromadzi od 300 do 500 uczestników, reprezentujących szerokie spektrum środowisk, w tym: polskie i zagraniczne jednostki naukowe, sektor przedsiębiorstw (zarówno polskich, jak i zagranicznych), organizacje pozarządowe (NGO) oraz instytucje administracji publicznej.

I.B.: Jaki jest główny cel konferencji Horizon4Poland?

L. K.: Głównymi celami konferencji są: podsumowanie działalności Branżowych Punktów Kontaktowych w danym roku oraz promocja i komunikacja dotycząca Programu Ramowego Horyzont Europa, który jest niezwykle wymagającym, ale też prestiżowym programem finansowania badań i innowacji w Europie.

Polska obecnie ma niewielki udział w programach ramowych, wynoszący zaledwie nieco ponad 1% całości uczestnictwa. Istnieje szereg barier, które ograniczają skuteczność włączania się zarówno jednostek naukowych, jak i przedsiębiorstw w te projekty:

– problemy z kompetencjami komunikacyjnymi, w tym językowymi – szczególnie w kontekście przygotowywania aplikacji i współpracy międzynarodowej;

 – niski poziom uczestnictwa w sieciach naukowych – ograniczający dostęp do partnerów oraz możliwości budowy konsorcjów;

 – ograniczone zasoby w sektorze MŚP – małe i średnie przedsiębiorstwa często nie posiadają odpowiednich zasobów i narzędzi, aby skutecznie włączyć się w projekty badawczo-rozwojowe.

 – brak jasno zdefiniowanych potrzeb – projekty Horyzont Europa muszą nie tylko rozwijać technologie, ale też być konkurencyjne na poziomie europejskim.

Konferencja Horizon4Poland jest istotnym wydarzeniem, które pomaga integrować polskie środowiska naukowe i biznesowe z międzynarodową przestrzenią badawczo-rozwojową. Dzięki niej możliwe jest skuteczniejsze włączanie się w europejskie projekty i budowanie pozycji Polski jako ważnego uczestnika innowacyjnych inicjatyw na poziomie międzynarodowym.

I.B.: W Instytucie powstał ciekawy projekt edukacyjno-technologiczny WisePhone, czyli odpowiedzialne korzystanie z technologii, proszę opowiedzieć o tym projekcie. 

L. K.: Jednym z naszych nowych projektów, który będzie realizowany w 2025 roku, jest inicjatywa WisePhone (Mądry Telefon). Projekt ten ma na celu uświadamianie społeczeństwa – zwłaszcza dzieci i młodzieży – na temat wpływu smartfonów oraz mediów społecznościowych na życie codzienne, zdrowie psychiczne i relacje międzyludzkie.

Jest to bardzo obszerne zagadnienie, biorąc pod uwagę problemy wynikające z użytkowania smartfonów i mediów społecznościowych, które w rzeczywistości często prowadzą do:  

• silnego uzależnienia od technologii – zwłaszcza w kontekście potrzeby ciągłego dostępu do treści i kontaktów wirtualnych; 
• obniżenia empatii – nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych może sprawić, że dzieci i młodzież stają się mniej wrażliwe emocjonalnie, a ich zdolność do współczucia i budowania relacji w świecie rzeczywistym zostaje osłabiona; 
• problemów psychicznych – korzystanie z takich platform jest coraz częściej powiązane z depresją, stanami lękowymi i poczuciem wyobcowania.

I.B.: Jaki jest cel tego projektu? 

L. K.: Projekt WisePhone dąży do opracowania oprogramowania, które blokuje dostęp do mediów społecznościowych – szczególnie dla dzieci i młodzieży. W przeciwieństwie do istniejących rozwiązań, nasz software byłby trudny do obejścia przez użytkowników. W projekcie promujemy zdrowe korzystanie z technologii – stawiając na edukację i budowanie świadomości w zakresie odpowiedzialnego korzystania ze smartfonów.

Projekt WisePhone koncentruje się na dwóch kluczowych aspektach:

1. Rozwiązania technologiczne – celem jest stworzenie aplikacji, która skutecznie ogranicza możliwości instalowania i korzystania z mediów społecznościowych, jednocześnie nie wykluczając użytkownika z codziennego korzystania ze smartfona. Dzięki temu chcemy zminimalizować uzależnienia cyfrowe oraz ograniczyć dostęp do treści szkodliwych dla dzieci i młodzieży.
2. Zdrowie psychiczne – projekt jest ściśle powiązany z problematyką zdrowia psychicznego. Chcemy wspierać osoby uzależnione od technologii i mediów społecznościowych oraz tych, które już zmagają się z problemami, takimi jak depresja czy lęk.

Podsumowując, projekt WisePhone to innowacyjne podejście do problemów cyfrowego świata. Jego celem jest nie tylko stworzenie narzędzia technologicznego, ale także wzmocnienie edukacji i świadomości społecznej na temat odpowiedzialnego korzystania z technologii. Mamy nadzieję, że połączenie aspektów technologicznych i zdrowotnych pozwoli na skuteczną walkę z uzależnieniami cyfrowymi oraz wsparcie osób zmagających się z ich konsekwencjami.

Obecnie prowadzimy również bardzo ciekawy projekt pod nazwą CRESTIMB – Innowacyjne Systemy Budownictwa Drewnianego o Wydłużonym Okresie Użytkowania, w ramach którego współpracujemy z partnerami z Włoch, Irlandii, Skandynawii, Niemiec, Francji, a także z Australii, która jest jedynym partnerem spoza Unii Europejskiej. Projekt, realizowany w ramach Programu Horyzont Europa, koncentruje się na budownictwie drewnianym i możliwościach jego zastosowania w różnych warunkach klimatycznych.

Oczywiście warunki klimatyczne, na przykład w Skandynawii, różnią się od tych w Irlandii, czy południowej Europie, a Polska ma jeszcze inne uwarunkowania. Dodatkowo, w każdym kraju występują różnice w dostępności i strukturze drewna, co ma wpływ na koszty oraz możliwości zastosowania tego surowca. Efektem projektu ma być opracowanie modelowych konstrukcji drewnianych, które będą oparte z jednej strony na lokalnej podaży drewna, a z drugiej – dostosowane do specyficznych warunków atmosferycznych, geograficznych oraz budowlanych danego regionu.

W projekcie analizujemy również międzynarodowe rozwiązania, takie jak budownictwo w strefach sejsmicznych w Azji czy Kalifornii, gdzie większość domów buduje się z drewna. Takie konstrukcje są bardziej przyjazne dla środowiska i – w przypadku szkód – generują mniejsze straty, zarówno finansowe, jak i społeczne. Projekt idealnie wpisuje się w priorytety Unii Europejskiej, takie jak zrównoważony rozwój czy nowy europejski Bauhaus, a także promuje ograniczenie stosowania materiałów tradycyjnych, jak stal czy żelazo, na rzecz naturalnych i odnawialnych zasobów.

Kolejnym niezwykle interesującym projektem, nad którym pracujemy, jest AISEMA. Projekt ten dotyczy wykorzystania sztucznej inteligencji dla beneficjentów Programu Horyzont Europa. Jesteśmy na etapie końcowym pilotażu, którego efektem będzie opracowanie aplikacji internetowej. Dzięki tej aplikacji potencjalni beneficjenci będą mogli nie tylko wyszukiwać odpowiednie konkursy i programy, ale także uzyskają szczegółowe informacje na temat wymaganych partnerstw, koniecznych środków finansowych oraz wskaźnika sukcesu w danym konkursie.

Co więcej, sztuczna inteligencja po wpisaniu konkretnej frazy – na przykład „polityka mieszkaniowa” lub bardziej szczegółowo „technologie wytwarzania szkła” – dostarczy użytkownikowi nie tylko listę aktualnych konkursów, ale także informacje o potencjalnych partnerach, ich specjalizacjach, dotychczasowych projektach, wskaźnikach sukcesu oraz osobach kontaktowych. Aplikacja pokaże również szacowane koszty i wymogi, jakie należy spełnić, aby dołączyć do danego projektu. W efekcie użytkownik zyska dostęp do bogatego i szczegółowego źródła informacji, które w inny sposób wymagałyby bardzo dużego nakładu pracy i czasu na samodzielne wyszukiwanie. 

Oba projekty – zarówno CRESTIMB, jak i AISEMA – są niezwykle ważne i wpisują się w naszą misję innowacyjności oraz wspierania rozwoju naukowego i biznesowego w Polsce oraz na świecie.

W ramach programów Unii Europejskiej, takich jak Horyzont Europa, współpracujemy z partnerami z państw członkowskich UE, ale także spoza niej. W projektach tych biorą udział m.in. Wielka Brytania, która mimo opuszczenia UE nadal funkcjonuje w ramach europejskiego obszaru gospodarczego, a także Izrael, Australia i inne kraje. Dzięki temu mamy dostęp do olbrzymiej liczby informacji i możemy szybko budować międzynarodowe sieci partnerów.

Jednym z kluczowych narzędzi, nad którymi obecnie pracujemy, jest aplikacja pod nazwą AISEMA oparta na sztucznej inteligencji, która umożliwi wyszukiwanie partnerów i konkursów w ramach programu Horyzont. Aplikacja ta, korzystając z technologii semantycznego wyszukiwania fraz, dostarczy użytkownikom szczegółowych analiz i danych, takich jak dostępne konkursy, potencjalni partnerzy, ich specjalizacje, historia udziału w projektach czy wskaźniki sukcesu. Umożliwi to szybkie i efektywne przygotowanie wniosków projektowych.

Należy zaznaczyć, że aplikacja będzie płatna i komercyjna. Niemniej jednak oferuje unikalne rozwiązania, których obecnie nie dostarcza żadne inne narzędzie dostępne w Polsce, a być może także w Europie. Dzięki temu mamy szansę stać się konkurencyjnym graczem na rynku europejskim.

Obok projektów związanych ze sztuczną inteligencją nasz Instytut angażuje się również w inne ważne inicjatywy. Jesteśmy dumni z naszych działań w zakresie transformacji energetycznej. Chociaż nie zajmujemy się technologiami wytwarzania energii, skupiamy się na społecznej akceptacji nowych technologii energetycznych, takich jak wodór.

Realizujemy projekt edukacyjny poświęcony wodorowi, w ramach którego publikujemy artykuły w prasie ogólnopolskiej. Informujemy w nich o różnych rodzajach wodoru, jego bezpiecznym i efektywnym wykorzystaniu, a także o potencjalnych zagrożeniach i korzyściach związanych z jego zastosowaniem w energetyce. Jednym z elementów projektu jest kampania edukacyjna skierowana do szkół. Uczniowie i nauczyciele otrzymują specjalne zestawy dydaktyczne, które umożliwiają im samodzielne wytwarzanie wodoru w procesie elektrolizy. Dzięki temu mogą zrozumieć, jak działa wodór i dlaczego jest tak istotny z perspektywy przyszłości energetycznej. Wokół tego projektu opracowaliśmy pełny kurs dydaktyczny, który pomaga zrozumieć uczniom znaczenie wodoru w kontekście wyzwań klimatycznych i energetycznych.

Należy wspomnieć także o tym, iż przygotowujemy się do realizacji projektów związanych z gazami bezemisyjnymi, takimi jak metan, oraz z biomasą. W tym ostatnim przypadku znajdujemy się jeszcze na początkowym etapie, zarówno jeśli chodzi o producentów, jak i konsumentów, ale jest to obszar, który wpisuje się w dyrektywy unijne, takie jak trzecia dyrektywa gazowa.

Działania naszego Instytutu mają na celu wspieranie innowacyjności, zrównoważonego rozwoju i edukacji w zakresie nowych technologii energetycznych. Jestem przekonany, że realizowane projekty w znaczący sposób przyczyniają się do rozwoju naukowego i gospodarczego na poziomie krajowym i międzynarodowym. Mówiąc wprost, zajmujemy się analizą i sprawozdawczością w zakresie wpływu instytucji publicznych i prywatnych na środowisko oraz ich odpowiedzialności w tym obszarze.

Chciałbym zwrócić uwagę na kluczowe kwestie, o których jeszcze nie mówiłem, a mianowicie suwerenności i bezpieczeństwo technologiczne. 

Nasz Instytut współpracuje z instytucjami zajmującymi się bezpieczeństwem państwa, takimi jak Ministerstwo Obrony Narodowej czy Służba Kontrwywiadu Wojskowego. Koncentrujemy się na takich zagadnieniach jak cyberbezpieczeństwo, walka z dezinformacją i identyfikacja fałszywych informacji (fake news). Analizujemy, w jaki sposób te zagrożenia wpływają na funkcjonowanie państw, w tym szczególnie Polski. Kolejnym istotnym aspektem jest identyfikacja surowców krytycznych. Wydarzenia ostatnich lat, takie jak pandemia czy wojna, uwidoczniły konieczność pracy nad autonomią strategiczną Unii Europejskiej. Kluczowe jest budowanie łańcuchów wartości i rozwijanie przemysłów, które zapewnią wartość dodaną w przyszłości.

W naszym Instytucie realizujemy unikalne w skali kraju oceny technologii. Korzystamy z zaawansowanego narzędzia informatycznego o nazwie PatSnap (Integrator Patentowy), które pozwala monitorować własność intelektualną na całym świecie. Dzięki temu możemy śledzić wszystko, co jest publikowane w zakresie patentów, prac naukowych czy technologicznych. Przykładowo, analizujemy technologie związane z wytwarzaniem szkła, borowaniem stali czy biotechnologią, aby określić, co dzieje się w tych obszarach na świecie. Możemy zidentyfikować, jakie innowacje są patentowane, jakie publikacje są dostępne oraz na jakim poziomie gotowości technologicznej (Technology Readiness Level) znajduje się dana technologia. Narzędzie to umożliwia również wycenę technologii. Przedsiębiorstwa lub naukowcy, którzy przychodzą do nas z projektem badawczym lub innowacyjną technologią, mogą dzięki naszej analizie dowiedzieć się, na ile ich rozwiązania są konkurencyjne w skali globalnej. To pozwala im lepiej przygotować się do wdrożenia technologii na rynek.

Trzeba podkreślić, że tego typu wiedza jest niezwykle cenna i kosztowna. Narzędzie, z którego korzystamy, jest bardzo zaawansowane i wiąże się z wysokimi kosztami, ale mamy w naszym Instytucie doskonały zespół analityków, którzy potrafią efektywnie wykorzystać jego możliwości.

Dzięki tym działaniom nasz Instytut dostarcza kluczowej wiedzy i wspiera rozwój technologiczny oraz gospodarczy na poziomie krajowym i międzynarodowym. Posiadamy zaawansowane i kosztowne narzędzie, ale naszym największym atutem jest kapitał ludzki i intelektualny. Dzięki naszemu zespołowi jesteśmy w stanie dostarczać bardzo wiarygodne, aktualne i kompleksowe dane. To nie jest jedynie analiza patentowa ani zwykłe informacje o stanie technologii. Nasze badania obejmują dane ze wszystkich możliwych baz: technologicznych, naukowych i przemysłowych – od Azji aż po Stany Zjednoczone.

Już teraz mamy wiele zapytań o możliwość wykorzystania tej technologii. Często są to operatorzy prowadzący programy wsparcia startupów. Przykładowo, kiedy startup oferuje nową technologię, operatorzy czy inwestorzy chcą sprawdzić, na ile ta technologia jest rzeczywiście konkurencyjna. Oczywiście w aplikacjach można napisać wszystko, ale nasze narzędzie umożliwia weryfikację tych informacji w sposób rzetelny i obiektywny.

Rozwijamy to narzędzie od półtora roku i regularnie je aktualizujemy oraz udoskonalamy. Dane, które generuje system, mają różnorodne formy: algorytmy, wykresy, metadane. Aby te informacje przekształcić w produkt końcowy, trzeba je odpowiednio opisać i przeanalizować. Na tej podstawie dostarczamy użytkownikom konkretne wskazówki, takie jak: 

• w jakim kierunku powinni rozwijać swoją technologię; 
• w co warto inwestować; 
• w które obszary nie warto angażować zasobów, ponieważ np. dany rynek jest już mocno nasycony, tak jak ma to miejsce np. w przypadku niektórych technologii rozwijanych na Tajwanie.

Takie podejście pozwala naszym klientom podejmować bardziej świadome decyzje. Dodatkowo, umożliwia to efektywne wykorzystanie dostępnych środków finansowych i zasobów. Nasz Instytut opracowuje tę technologię z myślą o wsparciu innowacyjności i konkurencyjności – zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej.

Ostatnia rzecz, którą chciałbym poruszyć, to temat dotyczący klastra Polskie Technologie Bazaltowe, którego nasz Instytut jest koordynatorem. Jest to wyjątkowo ważna i cenna inicjatywa. Bazalt, w tym mączka bazaltowa, znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach.

Z jednej strony współpracujemy z Ministerstwem Obrony Narodowej i wojskiem. Bazalt, materiał pozyskiwany w Polsce, służy m.in. do budowy różnego rodzaju zapór: przeciwczołgowych, przeciwpancernych czy przeciwpiechotnych. Ten surowiec jest łatwo dostępny i niezwykle przydatny w kontekście bezpieczeństwa narodowego.

Z drugiej strony bazalt znajduje zastosowanie w przemyśle, np. w produkcji materiałów o dużej nośności, takich jak słupy podpierające ściany w kopalniach, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo pracujących tam osób. Jest także wykorzystywany w kolejnictwie, np. do zawieszania trakcji kolejowych.

Co ciekawe, bazalt ma również zastosowania rolnicze. Wykorzystywany jest jako nawóz oraz jako materiał do ochrony boisk piłkarskich – tworzy warstwę ochronną, która w okresie zimowym zabezpiecza trawę przed przymrozkami i intensywnymi opadami śniegu. Ponadto, materiały bazaltowe znajdują zastosowanie w optoelektronice oraz w przemyśle spożywczym, np. jako komponenty ochronne.

Te innowacyjne zastosowania bazaltu pokazują, że polskie specjalizacje technologiczne, choć mniej spektakularne niż kosmonautyka czy biotechnologia, mają ogromne znaczenie dla codziennego życia – dla rolników, wojska czy przemysłu. To także pokazuje, jak ważne jest wspieranie takich projektów, które mogą stanowić naszą przewagę konkurencyjną.

I.B.: Jakie czynniki decydują o unikatowości Instytut? 

L. K.: Nasz Instytut ma unikalny charakter. Nie jesteśmy instytutem stricte technologicznym. To oznacza, że nie posiadamy laboratoriów czy specjalizacji, np. w biotechnologii, chemii czy nowych materiałach. Działamy jednak w obszarze analiz społecznych, ekonomicznych i biznesowych, co czyni nas komplementarnymi wobec instytutów stricte technologicznych. Współpracujemy z innymi jednostkami, które koncentrują się na konkretnych technologiach, natomiast my oferujemy kompetencje w zakresie analiz społeczno-gospodarczych oraz biznesowych.

Kolejnym istotnym aspektem naszej działalności jest współpraca z administracją publiczną, w tym z instytucjami odpowiedzialnymi za tworzenie prawa. Pomagamy im budować bazy wiedzy i know-how, które są niezbędne przy tworzeniu nowych regulacji. Przykładowo, jeśli ministerstwo planuje reformę edukacji wyższej, musi wiedzieć, jakie kompetencje są potrzebne w kraju i jakie obszary wymagają rozwoju. Nasze badania dostarczają rzetelnych danych, które mogą stanowić podstawę takich decyzji.

I.B.: A jakie jest Pana doświadczenie zawodowe? 

L. K.: Moje doświadczenie zawodowe i naukowe mocno wiąże się z polityką innowacyjną. Od pracy doktorskiej zajmuję się tematyką parków technologicznych, specjalnych stref ekonomicznych i polityką rozwoju. W latach 2016–2020 byłem członkiem Rady Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), co dało mi możliwość praktycznego poznania, jak tworzy się i wdraża politykę innowacyjną.

Od 2019 roku kieruję jednym z programów strategicznych NCBR – „Gospostrateg”. Jest to jedyny program w Polsce, który koncentruje się na społecznych i gospodarczych aspektach rozwoju. Choć inne programy strategiczne skupiają się na technologiach, takich jak biotechnologia czy farmaceutyki, „Gospostrateg” wypełnia istotną lukę, dostarczając narzędzi do analizy problemów społecznych i gospodarczych.

To właśnie doświadczenia z programu „Gospostrateg” pozwoliły mi dostrzec deficyty w obszarze integracji analiz społeczno-ekonomicznych z działalnością badawczo-rozwojową. Stąd narodziła się koncepcja naszego Instytutu, który łączy różne dziedziny i tworzy unikalną wartość – nie tylko dla środowiska naukowego, ale także dla całego systemu gospodarczego i społecznego Polski.

I.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę sukcesów w realizacji projektów. 

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY.

Link do artykułu w serwisie.